مصاديق مميزي اينترنت
م.ر.بهنام رئوف
اين روزها شايد يکي از سوالاتي که ذهن کاربران اينترنت را به خود مشغول ساخته است اين باشد که چرا يک سايت فيلتر مي شود يا اينکه چه عواملي يا درج چه نوع محتواهايي مغاير با قوانين کشور بوده که بر اساس آن، کميته فيلترينگ راي به فيلتر آن سايت مي دهد.
تقريبا 6 ماهي است که صفحه فيلترينگ از صفحه اي که با يک علامت تعجب به کاربر گوشزد مي کرد که محتواي اين سايت مغاير با قوانين کشور است به صفحه اي تغيير يافته است که به نوعي بانک اطلاعاتي از پيوندهاي مفيد است. پيوندهايي که گستره اي از سايت ها با موضوعات مختلف خبري، فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي، ورزشي و تفريحي را براي راهنمايي و انتخاب در مقابل کاربر قرار مي دهد. اين تغيير با استناد به آيين نامه ساماندهي سايت هاي اينترنتي ايراني مصوب مرداد ماه سال 1385 هيات وزيران، بنا به پيشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و با تصويب کارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه قانون جرايم رايانه اي، در نيمه اول فروردين ماه سال 1389 صورت گرفت.
دبيرخانه اين طرح با ترکيب کارشناسان و متخصصان حوزه هاي فرهنگ، رسانه و اطلاع رساني، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به رده بندي تارنماها براساس اطلاعات ثبت شده در پايگاه ساماندهي پايگاه هاي اينترنتي اقدام نموده است که مراحل انجام اين رده بندي شامل مواردي چون: استفاده از بانک تارنماهاي ثبت شده در پايگاه ساماندهي پايگاه هاي اينترنتي، عدم احراز وجود محتواي مجرمانه در تارنماها، دسته بندي در مقوله هاي تعريف شده، ارزيابي تارنماهاي دسته بندي شده و نمايش در صفحات پايگاه مفيد لينک است.
مراحل ثبت سايت ها در صفحه پيوندهاي مفيد خود شامل پروسه اي جداگانه است که کاربران مي توانند با لينک هايي که در قسمت انتهايي همين صفحه وجود دارد از مراحل آن آگاهي يابند.
فهرست مصاديق محتواي مجرمانه
اما موضوع اصلي گزارش به چرايي فيلتر شدن برخي از صفحات وب باز مي گردد که دليل اصلي آن عدم رعايت مصاديق محتواي مجرمانه است. اين مصاديق به شکل کلي از موضوع ماده 21 قانون جرايم رايانه اي استخراج شده است که در ادامه به تفکيک هر کدام از آنها مي آيد.
موارد ارائه شده تماما و بدون دخل و تصرف از لينک «فهرست مصاديق محتواي مجرمانه» در انتهاي صفحه peyvandha.ir استخراج شده است.
الف ) محتواي عليه عفت و اخلاق عمومي
1. اشاعه فحشاء و منکرات (بند2 ماده6 ق.م)
2. تحريک ، تشويق ، ترغيب ، تهديد يا دعوت به فساد و فحشاء و ارتکاب جرايم منافي عفت يا انحرافات جنسي ( بند ب ماده 15 قانون ج.ر و ماده 649 ق.م.ا)
3. انتشار، توزيع ومعامله محتواي خلاف عفت عمومي(مبتذل ومستهجن) (بند2 ماده6 ق.م وماده 14 قانون ج.ر)
4. تحريک ، تشويق ، ترغيب ، تهديد ياتطميع افراد به دستيابي به محتويات مستهجن ومبتذل ( ماده 15 قانون جرايم رايانه اي)
5. استفاده ابزاري از افراد(اعم از زن ومرد) در تصاوير و محتوا، تحقير و توهين به جنس زن، تبليغ تشريفات و تجملات نامشروع و غيرقانوني. (بند10 ماده6 ق.م)
ب) محتواي عليه مقدسات اسلامي
1. محتواي الحادي و مخالف موازين اسلامي(بند1ماده6 ق.م)
2. اهانت به دين مبين اسلام و مقدسات آن (بند 7 ماده6 ق.م و ماده 513 ق. م.ا)
3. اهانت به هر يک از انبياء عظام يا ائمه طاهرين (ع) يا حضرت صديقه طاهره(س)( ماده 513 ق. م.ا)
4. تبليغ به نفع حزب گروه يا فرقه منحرف و مخالف اسلام(بند9 ماده6 ق.م)
5. نقل مطالب از نشريات و رسانه ها و احزاب و گروه هاي داخلي و خارجي منحرف و مخالف اسلام به نحوي که تبليغ از آنها باشد. (بند9 ماده6 ق.م)
6. اهانت به امام خميني(ره) و تحريف آثار ايشان (ماده514 ق .م.ا)
7. اهانت به مقام معظم رهبري (امام خامنه اي) و ساير مراجع مسلم تقليد(بند 7 ماده6 ق.م)
ج) محتواي عليه امنيت و آسايش عمومي
1. تشکيل جمعيت ، دسته ، گروه در فضاي مجازي(سايبر) با هدف بر هم زدن امنيت کشور(ماده 498 ق.م..ا)
2. هر گونه تهديد به بمب گذاري (ماده 511ق.م..ا)
3. محتوايي که به اساس جمهوري اسلامي ايران لطمه وارد کند(بند1 ماده6 ق.م)
4. انتشار محتوي عليه اصول قانون اساسي. (بند12 ماده6 ق.م)
5. تبليغ عليه نظام جمهوري اسلامي ايران(ماده500 ق .م.ا)
6. اخلال در وحدت ملي و ايجاد اختلاف مابين اقشار جامعه به ويژه از طريق طرح مسائل نژادي و قومي (بند 4 ماده6 ق.م)
7. تحريک يا اغواي مردم به جنگ و کشتار يکديگر (ماده 512 ق.م.ا)
8. تحريک نيروهاي رزمنده يا اشخاصي که به نحوي در خدمت نيروهاي مسلح هستند به عصيان ، فرار، تسليم يا عدم اجراي وظايف نظامي(ماده504 ق.م..ا)
9. تحريص و تشويق افراد و گروه ها به ارتکاب اعمالي عليه امنيت، حيثيت و منافع جمهوري اسلامي ايران در داخل يا خارج از کشور(بند5 ماده6 ق.م)
10. تبليع به نفع گروه ها و سازمان هاي مخالف نظام جمهوري اسلامي ايران (ماده500 ق .م.ا)
11. فاش نمودن و انتشار غيرمجاز اسناد و دستورها و مسائل محرمانه و سري دولتي و عمومي(بند 6 ماده6 ق.م و مواد 2و3 قانون مجازات انتشار و افشاي اسناد محرمانه و سري دولتي وماده 3 قانون ج.ر)
12. فاش نمودن و انتشار غيرمجاز اسرار نيروهاي مسلح(بند 6 ماده6 ق.م)
13. فاش نمودن و انتشار غيرمجاز نقشه واستحکامات نظامي(بند 6 ماده6 ق.م)
14. انتشار غيرمجاز مذاکرات غيرعلني مجلس شوراي اسلامي(بند6 ماده6 ق.م)
15. انتشار بدون مجوز مذاکرات محاکم غيرعلني دادگستري و تحقيقات مراجع قضايي(بند 6 ماده6 ق.م)
16. انتشار محتوايي که از سوي شوراي عالي امنيت ملي منع شده باشد.
د) محتواي عليه مقامات و نهادهاي دولتي و عمومي
1. اهانت و هجو نسبت به مقامات، نهادها و سازمان هاي حکومتي و عمومي. (بند8 ماده6 ق.م و مواد 609و 700ق.م.ا)
2. افترا به مقامات، نهادها و سازمان هاي حکومتي و عمومي. (بند8 ماده6 ق. مطبوعات و697 ق.م.ا)
3. نشر اکاذيب و تشويش اذهان عمومي عليه مقامات ، نهادها و سازمان هاي حکومتي.(بند11 ماده6 ق.م و 698 ق.م. ا)
ه ) محتوايي که براي ارتکاب جرايم رايانه اي به کار مي رود ( محتواي مرتبط با جرايم رايانه اي)
1. انتشار يا توزيع و در دسترس قراردادن يا معامله داده ها يا نرم افزارهايي که صرفا براي ارتکاب جرايم رايانه اي به کار مي رود. ( ماده 25 قانون ج.ر)
2. فروش انتشار يا در دسترس قراردادن غيرمجاز گذر واژه ها و داده هايي که امکان دسترسي غيرمجاز به داده ها يا سامانه هاي رايانه اي يا مخابراتي دولتي يا عمومي را فراهم مي کند. ( ماده 25 قانون ج.ر)
3. انتشار يا در دسترس قراردادن محتويات آموزش دسترسي غيرمجاز، شنود غيرمجاز، جاسوسي رايانه اي، تحريف و اخلال در داده ها يا سيستم هاي رايانه اي و مخابراتي. ( ماده 25 قانون ج.ر)
4. آموزش و تسهيل ساير جرايم رايانه اي. ( ماده21 قانون ج.ر)
5. انتشار فيلترشکن ها و آموزش روش هاي عبور از سامانه هاي فيلترينگ (بند ج ماده 25 قانون ج.ر)
6. انجام هرگونه فعاليت تجاري و اقتصادي رايانه اي مجرمانه مانند شرکت هاي هرمي.(قانون اخلال در نظام اقتصادي کشور و ساير قوانين
ز) محتواي مجرمانه مربوط به امور سمعي و بصري و مالکيت معنوي
1. انتشار و سرويس دهي بازي هاي رايانه اي داراي محتواي مجرمانه( مواد مختلف ق. م.ا و قانون ج.ر)
2. معرفي آثار سمعي و بصري غيرمجاز به جاي آثار مجاز. (ماده 1 قانون نحوه مجازات. اشخاصي که در امور سمعي و بصري فعاليت غيرمجاز دارند )
3. عرضه تجاري آثار سمعي و بصري بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاداسلامي (ماده 2 قانون نحوه مجازات اشخاصي که در امور سمعي و بصري فعاليت غيرمجاز دارند )
4. تشويق و ترغيب به نقض حقوق مالکيت معنوي ( ماده 1 قانون حمايت از حقوق پديد آورندگان نرم افزار هاي رايانه اي و ماده 74 قانون تجارت الکترونيکي)
و ) محتوايي که تحريک، ترغيب ، يا دعوت به ارتکاب جرم مي کند (محتواي مرتبط با سايرجرايم)
1. انتشار محتوي حاوي تحريک، ترغيب ، يا دعوت به اعمال خشونت آميز و خودکشي(ماده 15 قانون ج.ر)
2. تبليغ و ترويج مصرف موادمخدر، موادروان گردان و سيگار (ماده 3 قانون جامع کنترل و مبارزه ملي با دخانيات 1385)
3. باز انتشار و ارتباط (لينک) به محتواي مجرمانه تار نماها و نشاني هاي اينترنتي مسدود شده ، نشريات توقيف شده و رسانه هاي وابسته به گروه ها و جريانات منحرف وغير قانوني.
4. تشويق تحريک و تسهيل ارتکاب جرائمي که داراي جنبه عمومي هستند از قبيل اخلال در نظم ، تخريب اموال عمومي ، ارتشاء اختلاس ، کلاهبرداري ، قاچاق موادمخدر، قاچاق مشروبات الکلي و غيره. ( ماده 43 ق.م.ا)
5. تبليغ و ترويج اسراف و تبذير(بند 3 ماده6 ق.م)
